Gospodarka ściekami i odpadami 04-RO-DOR-GSIO-SD3
Treści kształcenia:
Przedmiot zawiera podstawową wiedzę techniczną, prawną i organizacyjną niezbędną do realizacji zadań wynikających z gospodarowania odpadami takich jak: zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz innymi miejscami unieszkodliwiania odpadów przemysłu rolno-spożywczego. Przedstawiona zostanie hierarchia gospodarowania odpadami polegająca na:
• zapobieganiu powstawaniu odpadów lub ograniczeniu ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu ich użytkowania,
• zapewnienie odzysku zgodnie z zasadami ochrony środowiska jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów.
W treściach kształcenia zestawione zostaną technologie stosowane w gospodarowaniu odpadami z gospodarstw domowych – segregacja, recykling, utylizacja, odzysk a także postępowanie z odpadami przemysłu rolno-spożywczego: cukrowniczego, drobiarskiego mięsnego, mleczarskiego, owocowo-warzywnego, piwowarskiego, spirytusowo-drożdżowego, tłuszczowego, utylizacyjnego, ziemniaczanego, spożywczego. Wykorzystanie odpadów z przemysłu zielarskiego. Procesy i operacje jednostkowe przy unieszkodliwianiu odpadów. Metody badań odpadów. Lokalizacja, budowa i eksploatacja urządzeń służących gospodarowaniu odpadami. Charakterystyka regulacji prawnej ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym. Rynek wykorzystania i odzysku odpadów. Kontrola produktów. Bezpieczeństwo produktów. Normy techniczne a ochrona środowiska. Plany gospodarki odpadami. Techniki i technologie służące pozyskiwaniu i przekształcaniu odpadów w celu ich wykorzystania. Kompostowanie – charakterystyka procesu biokonwersji odpadów, biogazownie. Przekształcanie biomasy odpadów w energię. Odpowiedzialność w przypadku niewłaściwego postępowania z odpadami. Dokumenty w gospodarowaniu odpadami.
W zakresie gospodarki wodno-ściekowej występują następujące treści kształcenia:
komentarz do ustaw: Prawo wodne, Prawo budowlane,
jakość wód powierzchniowych,
obowiązki przedsiębiorcy w zakresie wykonywania inwestycji gospodarki wodno-ściekowej, zadnia organów administracji publicznej,
aspekty ekonomiczne gospodarki wodno-ściekowej,
uzdatnianie wody,
oczyszczanie ścieków, charakterystyka ścieków, odbiorniki ścieków,
procesy i operacje jednostkowe stosowane do oczyszczania ścieków, biologiczne, mechaniczne, chemiczne i fizyko-chemiczne,
mała asenizacja, przydomowe oczyszczalnie ścieków, urządzenia do oczyszczania – zasady projektowania i przykłady obliczeń,
osady ściekowe,
analizy i pobieranie prób,
bezpieczeństwo i higiena pracy w gospodarce wodno-ściekowej.
Wykłady:
Funkcja prawa w przetwarzaniu i procesach odzysku odpadów. Plany gospodarki odpadami
Ekonomiczne i ekologiczne problemy gospodarowania odpadami.
Przegląd technologii stosowanych w gospodarowaniu odpadami.
Ograniczenia powstawania odpadów. Priorytetowe obszary dalszych badań i wdrożeń. Techniki minimalizacji odpadów.
Metody biologiczne, tlenowe i beztlenowe. Kompostownie, biogazownie. Produkty końcowe.
Komentarz do ustaw: Prawo wodne, Prawo budowlane,
Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie wykonywania inwestycji gospodarki wodno-ściekowej, zadnia organów administracji publicznej,
Aspekty ekonomiczne gospodarki wodno-ściekowej,
Uzdatnianie wody,
Oczyszczanie ścieków, charakterystyka ścieków, odbiorniki ścieków,
Procesy i operacje jednostkowe stosowane do oczyszczania ścieków, biologiczne, mechaniczne, chemiczne i fizyko-chemiczne,
Mała asenizacja, przydomowe oczyszczalnie ścieków, urządzenia do oczyszczania – zasady projektowania i przykłady obliczeń,
Osady ściekowe,
Analizy i pobieranie prób ścieków,
Bezpieczeństwo i higiena pracy w gospodarce wodno-ściekowej.
Ćwiczenia:
1. ćwiczenia organizacyjne, plan zajęć, zaliczenie przedmiotu, materiały do ćwiczeń, podstawowe pojęcia
2. klasyfikacja instalacji, organy ochrony środowiska
3. rodzaje odpadów i ścieków
4. obowiązki posiadaczy odpadów
5. obowiązek posiadania pozwolenia wodnoprawnego
6. produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego jako odpady
7. odzysk odpadów poza instalacjami, przekazywanie odpadów osobom fizycznym
8. zagospodarowanie osadów ściekowych
9. test 25 pytań (ćw. 1-8)
10. monitoring odpadów i ścieków, obowiązki sprawozdawcze
11. przydomowe oczyszczalnie ścieków
12. zajęcia terenowe – targi WOD-KAN (Myślęcinek)
http://targi-wod-kan.pl/pl/index.php?node=31
13. ścieki wód opadowych i roztopowych
14. kompostowanie odpadów
15. test 20 pytań
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Podstawowe akty prawne:
1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach Dz.U2001.62.628 z zm.
2. Ustawa z dnia 18 lipca 2001 prawo wodne Dz.U.2001.115.1229 z zm.
3. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz.U.2001.62.627.
4. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1227).
5. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2001.112.1206).
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002 r.
w sprawie rodzaju instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz.U. 2002.122.1055),
7. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r.
w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2004.257.2573 z zm., zmiany: Dz.U. 2005.92.769 i Dz.U. 2007.158.1105),
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami
(Dz.U. 2006.49.356).
9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym, niebędącym przedsiębiorcami na ich własne potrzeby (Dz.U.2006.75.527),
10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych Dz.U.2002.134.1140.
11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r., w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji (Dz.U.2008.215.1366).
12. Rozporządzenie (WE) nr 1774/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 3 października 2002 r. ustanawiające przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nie przeznaczonych do spożycia przez ludzi (art. 4, 5, 6).
Literatura podstawowa:
1. Buraczewski G. (1994): Biotechnologia osadu czynnego. PWN Warszawa.
2. Heidrich Zb. 2006. Gospodarka wodno-ściekowa. Przepisy, normy, technologie Metody postępowania. Verlag Dashofer.
3. Hartmann L. (1996): Biologiczne oczyszczanie ścieków. Wydawnictwo Instalator Polski, Warszawa.
4. Klimiuk E. I inni (1995): Kinetyka reakcji i modelowanie reaktorów biochemicznych w procesach oczyszczania ścieków. ART. Olsztyn.
5. Klimiuk E.(1998): Kinetyka przemian związków azotu i fosforu w osadzie czynnym w warunkach beztlenowo-tlenowych. ART. Olsztyn..
6. Mikscha K. (2000): Biotechnologia ścieków. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
7. Wardencki W. Praca zbiorowa (2004). Bioanalityka w ocenie zanieczyszczeń środowiska. CDAiMŚ. Gdańsk 2004.
8. Wojnowska-Baryła i inni.(1997): Systemy oczyszczania ścieków metodą osadu czynnego ART. Olsztyn.
9. ŁomotowskiJ. 2003. Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków. Arkady.
10. „Odpady niebezpieczne podstawy teoretyczne”; Janusz W. Wandrasz, Jolanta Biegańska; Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2003 r. (ISBN: 83-7335-074-80).
11. „Podstawy gospodarki odpadami”; Agata Szymańska-Pulikowska; Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 2003 r., (ISBN: 83-89189-00-3).
12. „Podstawy gospodarki odpadami”, Cz. Rosik-Dulewska, PWN 2008 r. (ISBN: 978-83-01-15074-7).
13. Dane i informacje publikowane przez GIOŚ: www.gios.gov.pl.
14. Skalmowski K. 2006. Poradnik gospodarowania odpadami. Verlag Dashofer. Warszawa.
15. „Logistyka odpadów”; J. Bendkowski, M. Węgierek.
a. tom I - Procesy logistyczne w gospodarce odpadami; Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2002 r.(ISBN: 83-7335-107-8),
b. tom II - Obiekty gospodarki odpadami; Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2004 r. (ISBN: 83-7335-206-6),
Literatura uzupełniająca:
1. Zbiór praw: 2006 Prawo ochrony środowiska Tom XVII . Dom Wydawniczy A B C.
2. Czasopisma: Odpady i Środowisko – dwumiesięcznik. Warszawa.
3. Recykling – miesięcznik.
4. Przegląd Komunalny.
5. Gaz, woda, ścieki i technika sanitarna.
6. Gospodarka wodno-ściekowa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: