Farmakognozja CM-ZIF-FGN-SP3
Wykłady:
1. Farmakognozja na tle nauk farmaceutycznych.
2. Definicja: surowce roślinne, substancje roślinne, plantae medicinales.
3. Nomenklatura surowców stosowana w lecznictwie i kosmetologii.
4. Grupy surowców /substancji roślinnych /podział (organograficzny, fitochemiczny, terapeutyczny)
5. Rodzaje wydzielin roślinnych i ich przykłady (soki, gumy, żywice, balsamy…).
6. Surowce pochodzenia zwierzęcego stosowane w farmacji i kosmetologii.
7. Źródła pozyskiwania surowców naturalnych.
8. Stabilizacja surowca roślinnego.
9. Metody standaryzacji surowców roślinnych.
10. Ogólne informacje na temat metabolitów pierwotnych ich budowy, występowania w surowcach leczniczych i działania oraz zastosowania lecznictwie.
11. Związki fenolowe, chinony – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
12. Polifenole: flawonoidy, garbniki – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
13. Kumaryny – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
14. Terpenoidy – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
15. Alkaloidy – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
16. Olejki eteryczne – struktura, charakterystyka fizykochemiczna, występowanie, właściwości biologiczne i farmakologiczne.
Ćwiczenia:
- analiza cech diagnostycznych makro- i mikroskopowych surowców roślinnych, a także rozpoznawanie rozdrobnionych surowców pojedynczych i składników mieszanek ziołowych.
- analiza fitochemiczna surowców roślinnych.
- zapoznanie się ze składem chemicznym surowców, uzasadniającym ich działanie farmakologiczne i zastosowanie jako składników leków ziołowych i preparatów roślinnych, zapoznanie z mechanizmami działania farmakologicznego grup związków czynnych.
1. Chemizm, działanie, zastosowanie, analiza morfologiczna i anatomiczna, analiza fitochemiczna surowców zawierających:
a. węglowodany,
b. glikozydy fenolowe,
c. garbniki,
d. kumaryny,
e. antrachinony,
f. saponiny,
g. glikozydy nasercowe,
h. flawonoidy i antocyjany,
i. alkaloidy,
j. olejki eteryczne,
k. terpeny (terpenoidy),
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna surowce pochodzenia naturalnego stosowane w lecznictwie oraz wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym i spożywczym
zna grupy związków chemicznych – metabolitów pierwotnych i wtórnych, decydujących o aktywności biologicznej i farmakologicznej surowców roślinnych, zna lecznicze surowce roślinne farmakopealne i niefarmakopealne oraz metody oceny ich jakości i wartości leczniczej, zna metody identyfikacji makroskopowej, mikroskopowej surowców zielarskich oraz instrumentalnych metod analizy roślin leczniczych, określa metodami makro- i mikroskopowymi tożsamość surowca roślinnego, w formie krojonej i sproszkowanej, w tym jako składnika mieszanki ziołowej i mieszaniny surowców sproszkowanych. Stosuje techniki i metody analityczne oraz biologiczne w badaniach jakościowych i ilościowych substancji czynnych występujących w surowcach roślinnych przeprowadza analizę substancji leczniczej metodami farmakopealnymi oraz dokonuje jej izolacji z produktu leczniczego. Student rozpoznaje leczniczy surowiec roślinny i kwalifikuje go do właściwej grupy botanicznej na podstawie jego cech morfologicznych i anatomicznych, przeprowadza analizę fitochemiczną surowca roślinnego i określa związek chemiczny lub grupę związków chemicznych występujących w tym surowcu. Ma świadomość swojej wiedzy i związanych z nią umiejętności oraz rozumie konieczność ciągłego dokształcania się i rozwoju umiejętności zawodowych.
Literatura
Literatura podstawowa:
Matławska I. (red) Farmakognozja. UM Poznań 2005, 2006, 2008.
Literatura uzupełniająca:
1. Deryng J. Atlas sproszkowanych roślinnych surowców leczniczych. PZWL, Warszawa 1961.
2. Kohlműnzer St. Farmakognozja. PZWL, Warszawa 2000.
3. Bisset N., Wichtl; M. Herbal Drugs and Phytopharmaceuticals, Medpharm Scientific Publishers, Stuttgart 2003.
4. Bruneton J. Pharmacognosy Medicinal Plants. Intercept Ltd, Londres, New York 1999.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: