Społeczne i ekonomiczne aspekty biotechnologii 04-BIO-BS-SIEAB-SD2
Blok I. Systemy zarządzania jakością w biotechnologii (15W + 15ćw)
Wykłady:
Podstawowe pojęcia i określenia związane z jakością. Filozofia systemu zarządzania jakością wg norm międzynarodowych. Strategia podejścia procesowego. Wymagania jakości dla biotechnologii i przemysłu rolno-spożywczego. Wymagania systemów zarządzania jakością wg ISO 9001:2000. Wymagania systemu HACCP. Wdrażanie systemu zarządzania jakością. Dokumentacja systemu zarządzania jakością. Audity. System zarządzania jakością w laboratorium. Systemy zintegrowane zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem. Doskonalenie systemów zarządzania jakością – zasady, metody, narzędzia.
Ćwiczenia:
Wdrażanie systemu zarządzania jakością – opracowanie harmonogramu. Dokumentacja systemu zarządzania jakością – opracowanie: mapy procesów, planu jakości, procedury. Doskonalenie systemów zarządzania jakością – zastosowanie: FMEA, analizy Pareto, SPC.
Blok II. Społeczne i etyczne aspekty biotechnologii (15W + 15ćw)
Wykłady:
Bioetyka w biotechnologii (definicja bioetyki; historia i filozofia; metoda naukowa; nauki biologiczne i biotechnologia). Analiza etyczna (teorie etyczne, religia, prawo naturalne; zasady etyczne, zasady sprawiedliwości; status etyczny, macierz etyczna). Bioetyka – rośliny i środowisko (rośliny uprawne genetycznie modyfikowane, tło polityczne i społeczne, toksyczność dla dzikich zwierząt, nabywanie odporności; żywność genetycznie modyfikowana). Zwierzęta w służbie człowieka (cele doświadczeń – naukowe uzasadnienie; zasady wykorzystania zwierząt do celów naukowych; zwierzęta GM, etyka) .Bioetyka w praktyce (koncepcje ryzyka; zasada ostrożności, zaufanie i wiarygodność, bioetyka w laboratorium) Ustawodawstwo a biotechnologia (prawa własności intelektualnej; ochrona odmian w Polsce i Europie; GMO - ustawodawstwo w Polsce i Europie). Bioetyka w medycynie (komórki macierzyste, zapłodnienie in vitro, klonowanie tkanek, organy zastępcze). Biobezpieczeństwo.
Ćwiczenia:
Biotechnologia w walce z głodem (dostępność żywności na świecie (ilość, jakość, skutki), biotechnologie wykorzystywane do walki z głodem (transformacja, mutageneza i inne metody hodowlane), osiągnięcia, problemy do rozwiązania).GMO - zasady postępowania, zasady bezpiecznej pracy z GMO, zasady zamierzonego wprowadzania do środowiska, zasady zamkniętego użycia, zasady wprowadzania do obrotu produktów z GMO, Protokół Biobezpieczeństwa, GMO w żywności). Patenty w praktyce (ochrona własności intelektualnej i wynalazków biotechnologicznych, przepisy prawne w UE i na świecie (przedstawienie i porównanie), patentowalność (zdolność patentowa), depozyty mikroorganizmów, patenty a ochrona odmian roślin). Społeczny odbiór biotechnologii w Polsce i na świecie (jak ludzie odbierają biotechnologię? wpływ oceny społecznej na dynamikę rozwoju biotechnologii, przyczyny nieufności społeczeństwa - mity i fakty, rola, środowiska naukowego w propagowaniu wiedzy na temat biotechnologii, rola środowiska naukowego w kontrolowaniu ryzyka wynikającego z zastosowania biotechnologii dylematy: stawianie granic, diagnostyka prenatalna, terapie genowe, żywność GMO, diagnostyka molekularna, "nowa eugenika"....Etyka w pracy biotechnologa (bioetyka w laboratorium, zadania i funkcje Komisji Bioetycznej, praca z organizmami żywymi, etyka badań naukowych). Projekt: Firma wykorzystująca biotechnologię, pomysł na „biobiznes”- propozycja biznesplanu, ocenie poddany aspekt ekonomiczny, organizacyjny, prawny oraz pomysł.
Blok III. Systemy ekspertowe weryfikacji i wyboru metod biotechnologicznych (15 ćw)
Ćwiczenia
Zaprojektowanie metod biotechnologicznych w grupach projektowych z uwzględnieniem aparatury, odczynników, sekwencji czynności i kadry niezbędnych do ich realizacji. Zaznajomienie z narzędziami sztucznej inteligencji pakietu SPHINX 4.0 - modułów PC Shell i Cake z pokazem możliwości tworzenia systemów ekspertowych. Tworzenie przykładów własnych do rozwiązywania prostych problemów decyzyjnych z wykorzystaniem faset decyzyjnych, reguł i procedur wnioskowania. Tworzenie systemów ekspertowych w grupach w następujących etapach: tworzenie faset i ich wartości adekwatnych do struktury projektowanej metody, tworzenie faktów w bazie wiedzy niezbędnych do uruchomienia procedur wnioskowania, tworzenie reguł niezbędnych do uruchomienia odpowiednich procedur wnioskowania, wprowadzanie i weryfikacja gotowych modułów bloku sterowania programem przygotowanych przez prowadzącego, zaliczenie: testowanie poprawności działania systemów w dwóch kierunkach:
1) wyboru metody biotechnologicznej przez system na podstawie podanych przez użytkowników systemów atrybutów metod,
2) określenia atrybutów metody biotechnologicznej przez system na podstawie podanej przez użytkowników systemu nazw metod.
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Blok I. Systemy zarządzania jakością w biotechnologii (15W + 15ćw)
Literatura podstawowa:
1. Łunarski J., Systemy jakości, normalizacji i akredytacji w zarządzaniu organizacjami
2. Szponar L., Turlejska H., Pelzner, Co to jest system HACCP., Prace IŻŻ, 87 Warszawa 1998,
3. Normy serii: ISO - 9000:2000, ISO - 9001:2000, ISO - 9004:2000
Literatura uzupełniająca:
1. Hamrol A., Mantura W, Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa, 1998
2. Jazdon A.; Doskonalenie systemów jakości
3. Pacana A., Wdrażanie i auditowanie systemów zarządzania jakością zgodnych z normą ISO 9001:2000
4. Problemy Jakości
Blok II. Społeczne i etyczne aspekty biotechnologii (15W + 15ćw)
Literatura podstawowa:
1. Mepham B. „Bioetyka” Wprowadzenie dla studentów nauk biologicznych” PWN, 2008
2. Twardowski T., A. Michalska "Dylematy współczesnej biotechnologii z perspektywy biotechnologa i prawnika", Toruń 2000.
3. Twardowski T., E. Kwapich "100 + 1 najczęściej zadawanych pytań na temat współczesnej biotechnologii", Edytor, Poznań 2000.
4. Raport "Perspektywy i kierunki rozwoju biotechnologii w Polsce do 2013 r." biotechnologia Monografie, nr 3, 2006.
Literatura uzupełniająca:
1. kwartalnik "Biotechnologia"
Blok III. Systemy ekspertowe weryfikacji i wyboru metod biotechnologicznych (15 ćw)
Literatura podstawowa:
1. Chromiec J., Strzemieczna E., 1994. Sztuczna inteligencja. Metody konstrukcji i analizy systemów eksperckich. Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ Warszawa.
2. Michalik K., 1996: PC-Shell dla Windows Wer. 2.1 – Przewodnik użytkownika, AITECH, Katowice.
3. Sroka H., 1994. Systemy ekspertowe – komputerowe wspomaganie decyzji w zarządzaniu i finansach. AE Katowice.
Literatura uzupełniająca:
1. Bojar W., 2003. Koncepcja systemu ekspertowego wyboru technologii produkcji buraka cukrowego jako czynnik stymulujący poprawę jakości pozyskiwanego surowca, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 983, s. 94-99.
2. Michalik K. PC-Shell-system ekspertowy szkieletowy, AITECH, Katowice 1993.
3. Mulawka J.J., 1996. Systemy ekspertowe. WNT Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: