Społeczne i ekonomiczne aspekty biotechnologii 04-BIO-DM-SIEAB-SD2
Blok I. Systemy zarządzania jakością w biotechnologii (15W + 15ćw)
Wykłady:
Podstawowe pojęcia i określenia związane z jakością. Filozofia systemu zarządzania jakością wg norm międzynarodowych. Strategia podejścia procesowego. Wymagania jakości dla biotechnologii i przemysłu rolno-spożywczego. Wymagania systemów zarządzania jakością wg ISO 9001:2000. Wymagania systemu HACCP. Wdrażanie systemu zarządzania jakością. Dokumentacja systemu zarządzania jakością. Audity. System zarządzania jakością w laboratorium. Systemy zintegrowane zarządzania jakością, środowiskiem i bezpieczeństwem. Doskonalenie systemów zarządzania jakością – zasady, metody, narzędzia.
Ćwiczenia:
Wdrażanie systemu zarządzania jakością – opracowanie harmonogramu. Dokumentacja systemu zarządzania jakością – opracowanie: mapy procesów, planu jakości, procedury. Doskonalenie systemów zarządzania jakością – zastosowanie: FMEA, analizy Pareto, SPC.
Blok II. Społeczne i etyczne aspekty biotechnologii (15W + 15ćw)
Wykłady:
Bioetyka w biotechnologii (definicja bioetyki; historia i filozofia; metoda naukowa; nauki biologiczne i biotechnologia). Analiza etyczna (teorie etyczne, religia, prawo naturalne; zasady etyczne, zasady sprawiedliwości; status etyczny, macierz etyczna). Bioetyka – rośliny i środowisko (rośliny uprawne genetycznie modyfikowane, tło polityczne i społeczne, toksyczność dla dzikich zwierząt, nabywanie odporności; żywność genetycznie modyfikowana). Zwierzęta w służbie człowieka (cele doświadczeń – naukowe uzasadnienie; zasady wykorzystania zwierząt do celów naukowych; zwierzęta GM, etyka) .Bioetyka w praktyce (koncepcje ryzyka; zasada ostrożności, zaufanie i wiarygodność, bioetyka w laboratorium) Ustawodawstwo a biotechnologia (prawa własności intelektualnej; ochrona odmian w Polsce i Europie; GMO - ustawodawstwo w Polsce i Europie). Bioetyka w medycynie (komórki macierzyste, zapłodnienie in vitro, klonowanie tkanek, organy zastępcze). Biobezpieczeństwo.
Ćwiczenia:
Biotechnologia w walce z głodem (dostępność żywności na świecie (ilość, jakość, skutki), biotechnologie wykorzystywane do walki z głodem (transformacja, mutageneza i inne metody hodowlane), osiągnięcia, problemy do rozwiązania).GMO - zasady postępowania, zasady bezpiecznej pracy z GMO, zasady zamierzonego wprowadzania do środowiska, zasady zamkniętego użycia, zasady wprowadzania do obrotu produktów z GMO, Protokół Biobezpieczeństwa, GMO w żywności). Patenty w praktyce (ochrona własności intelektualnej i wynalazków biotechnologicznych, przepisy prawne w UE i na świecie (przedstawienie i porównanie), patentowalność (zdolność patentowa), depozyty mikroorganizmów, patenty a ochrona odmian roślin). Społeczny odbiór biotechnologii w Polsce i na świecie (jak ludzie odbierają biotechnologię? wpływ oceny społecznej na dynamikę rozwoju biotechnologii, przyczyny nieufności społeczeństwa - mity i fakty, rola, środowiska naukowego w propagowaniu wiedzy na temat biotechnologii, rola środowiska naukowego w kontrolowaniu ryzyka wynikającego z zastosowania biotechnologii dylematy: stawianie granic, diagnostyka prenatalna, terapie genowe, żywność GMO, diagnostyka molekularna, "nowa eugenika"....Etyka w pracy biotechnologa (bioetyka w laboratorium, zadania i funkcje Komisji Bioetycznej, praca z organizmami żywymi, etyka badań naukowych). Projekt: Firma wykorzystująca biotechnologię, pomysł na „biobiznes”- propozycja biznesplanu, ocenie poddany aspekt ekonomiczny, organizacyjny, prawny oraz pomysł.
Blok III. Systemy ekspertowe weryfikacji i wyboru metod biotechnologicznych (15 ćw)
Ćwiczenia
Zaprojektowanie metod biotechnologicznych w grupach projektowych z uwzględnieniem aparatury, odczynników, sekwencji czynności i kadry niezbędnych do ich realizacji. Zaznajomienie z narzędziami sztucznej inteligencji pakietu SPHINX 4.0 - modułów PC Shell i Cake z pokazem możliwości tworzenia systemów ekspertowych. Tworzenie przykładów własnych do rozwiązywania prostych problemów decyzyjnych z wykorzystaniem faset decyzyjnych, reguł i procedur wnioskowania. Tworzenie systemów ekspertowych w grupach w następujących etapach: tworzenie faset i ich wartości adekwatnych do struktury projektowanej metody, tworzenie faktów w bazie wiedzy niezbędnych do uruchomienia procedur wnioskowania, tworzenie reguł niezbędnych do uruchomienia odpowiednich procedur wnioskowania, wprowadzanie i weryfikacja gotowych modułów bloku sterowania programem przygotowanych przez prowadzącego, zaliczenie: testowanie poprawności działania systemów w dwóch kierunkach:
1) wyboru metody biotechnologicznej przez system na podstawie podanych przez użytkowników systemów atrybutów metod,
2) określenia atrybutów metody biotechnologicznej przez system na podstawie podanej przez użytkowników systemu nazw metod.
Koordynatorzy przedmiotu
W cyklu 2022/23Z: | W cyklu 2023/24Z: | W cyklu 2024/25Z: |
Literatura
Blok I. Systemy zarządzania jakością w biotechnologii (15W + 15ćw)
Literatura podstawowa:
1. Łunarski J., Systemy jakości, normalizacji i akredytacji w zarządzaniu organizacjami
2. Szponar L., Turlejska H., Pelzner, Co to jest system HACCP., Prace IŻŻ, 87 Warszawa 1998,
3. Normy serii: ISO - 9000:2000, ISO - 9001:2000, ISO - 9004:2000
Literatura uzupełniająca:
1. Hamrol A., Mantura W, Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka, PWN, Warszawa, 1998
2. Jazdon A.; Doskonalenie systemów jakości
3. Pacana A., Wdrażanie i auditowanie systemów zarządzania jakością zgodnych z normą ISO 9001:2000
4. Problemy Jakości
Blok II. Społeczne i etyczne aspekty biotechnologii (15W + 15ćw)
Literatura podstawowa:
1. Mepham B. „Bioetyka” Wprowadzenie dla studentów nauk biologicznych” PWN, 2008
2. Twardowski T., A. Michalska "Dylematy współczesnej biotechnologii z perspektywy biotechnologa i prawnika", Toruń 2000.
3. Twardowski T., E. Kwapich "100 + 1 najczęściej zadawanych pytań na temat współczesnej biotechnologii", Edytor, Poznań 2000.
4. Raport "Perspektywy i kierunki rozwoju biotechnologii w Polsce do 2013 r." biotechnologia Monografie, nr 3, 2006.
Literatura uzupełniająca:
1. kwartalnik "Biotechnologia"
Blok III. Systemy ekspertowe weryfikacji i wyboru metod biotechnologicznych (15 ćw)
Literatura podstawowa:
1. Chromiec J., Strzemieczna E., 1994. Sztuczna inteligencja. Metody konstrukcji i analizy systemów eksperckich. Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ Warszawa.
2. Michalik K., 1996: PC-Shell dla Windows Wer. 2.1 – Przewodnik użytkownika, AITECH, Katowice.
3. Sroka H., 1994. Systemy ekspertowe – komputerowe wspomaganie decyzji w zarządzaniu i finansach. AE Katowice.
Literatura uzupełniająca:
1. Bojar W., 2003. Koncepcja systemu ekspertowego wyboru technologii produkcji buraka cukrowego jako czynnik stymulujący poprawę jakości pozyskiwanego surowca, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu nr 983, s. 94-99.
2. Michalik K. PC-Shell-system ekspertowy szkieletowy, AITECH, Katowice 1993.
3. Mulawka J.J., 1996. Systemy ekspertowe. WNT Warszawa.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: