Rośliny alternatywne i zielarskie 04-RO-AB-RAIZ-SP5
Wykłady:
Podstawowe definicje i pojęcia związane z roślinami zielarskimi. Historyczne i aktualne znaczenie roślin zielarskich oraz źródła surowców w Polsce i na świecie. Specyfika zielarskich upraw rolniczych, w tym charakterystyka upraw kontrolowanych. Agrotechnika i użytkowanie roślin zielarskich uprawianych w celu pozyskania ziela (mięta, majeranek, szałwia, melisa, karczoch), organów generatywnych (ostropest, rumianek, kminek, kolendra, wiesiołek) oraz korzeni kłączy i rozłogów (kozłek, prawoślaz, lubczyk, arcydzięgiel). Zasady pozyskiwania i wstępnego przetwarzania podstawowych surowców zielarskich ze stanu naturalnego (lipa, dziki bez czarny, kasztanowiec, pokrzywa, kruszyna). Zasady dobrej praktyki rolniczej w uprawie, przechowywaniu i przetwarzaniu roślin zielarskich.
Żywność funkcjonalna - wykorzystanie surowców i produktów roślinnych.
Zasoby konwencjonalnych surowców energetycznych Świata i Polski oraz ideologia ograniczenia ich wykorzystania. Energia ze źródeł odnawialnych – uzasadnienie jej produkcji w świecie, w krajach UE i w Polsce. Źródła energii odnawialnej i ich zasoby. Zadania produkcji roślinnej w zaspakajaniu zapotrzebowania gospodarki na surowce do produkcji energii odnawialnej w Polsce i na świecie. Aspekty wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Ochrona środowiska a zwłaszcza atmosfery (klimatu) przez redukcję emisji gazów cieplarnianych. Zwiększenie bioróżnorodności w produkcji rolniczej prowadzonej na użytkach rolnych. Podniesienie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Aktywizacja zawodowa ludności szczególnie w rejonach wiejskich, przyspieszenie restrukturyzacji wsi. Źródła biomasy i innych surowców energetycznych. Technologia uprawy roślin na cele energetyczne.
Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i przyrodnicze wytwarzania, przetwarzania i wykorzystania surowców do produkcji biopaliw. Logistyka zaopatrzenia ciepłownictwa i energetyki w biomasę oraz dystrybucja paliw płynnych. Środowiskowe aspekty rozwoju produkcji biopaliw w Polsce. Założenia Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko” na lata 2007 – 2014 w tym „Finansowanie inwestycji w zakresie produkcji OZE” i „Finansowanie inwestycji wykorzystujących OZE”.
Przegląd krajowych i zagranicznych badań nad kierunkami użytkowania roślin na cele energetyczne i ich wartość poznawcza, możliwości wykorzystania w Polsce.
Ćwiczenia:
1. Wybór gatunków roślin rolniczych i nierolniczych wykorzystywanych na cele energetyczne i ocena ich sprawności energetycznej.
2. Projektowanie agrotechniki roślin dla pozyskania biomasy na cele energetyczne, do wytwarzania biopaliw płynnych, biogazu i in.
3. Wierzba, topola, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, róża bezkolcowa, palczatka Gerarda, spartinia preriowa, sylfia przerośnięta wymagania klimatyczno-glebowe, przygotowanie stanowisk. Projektowanie systemów nasadzeń, prowadzenia plantacji, zbioru, przygotowania i przetwarzania surowca.
4. Pozarolnicze systemy pozyskiwania energii odnawialnej.
5. Składniki żywności funkcjonalnej. Wymagania stawiane żywności funkcjonalnej. Naturalne produkty roślinne zawierające składniki działające ochronnie na organizm. Problemy i korzyści żywieniowe wynikające z występowania metabolitów wtórnych w roślinach. Zawartość antyoksydantów w świeżych warzywach, owocach i produktach zbożowych. Błonnik pokarmowy, jego źródła i funkcje żywieniowe i prozdrowotne.
6. Roślinne substancje czynne (metabolity wtórne) – podział, właściwości i znaczenie.
7. Identyfikacja i charakterystyka specyficznych cech użytkowych gatunków uprawianych na ziele.
8. Identyfikacja i charakterystyka specyficznych cech użytkowych gatunków uprawianych na kwiaty, nasiona i owoce.
9. Identyfikacja i charakterystyka specyficznych cech użytkowych gatunków uprawianych na korzenie i rozłogi.
10. Identyfikacja i charakterystyka specyficznych cech użytkowych gatunków ze stanu naturalnego.
Koordynatorzy przedmiotu
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Agroenergetyka – Kwartalnik ogólnopolski. Wyd. Agencja Promocji Rolnictwa i Agrobiznesu APRA Sp. z o. o.;
2. Czysta Energia – Miesięcznik ogólnopolski. Wyd. ABRYS Sp. z o. o.;. Poradnik plantatora ziół, pod red. A. Rumińskiej, 1991. PWR i L, Warszawa.
3. Leksykon roślin leczniczych, pod red. A. Rumińskiej i A. Ożarowskiego, 1990. PWR i L, Warszawa.
4. Szczegółowa uprawa roślin pod red. Z. Jasińskiej i A. Koteckiego, 2003, AR Wrocław.
5. Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. 1999. Pod red. Świderskiego F. Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa;
6. Fitoterapia i leki roślinne. 2007. Pod red. E. Lamer-Zarawskiej, B. Kowal-Gierczak, J. Niedworoka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
7. Kohlmunzer S. 2007. Farmakognozja. Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
8. Czasopisma – Herba Polonica (kwartalnik); Postępy Fitoterapii (kwartalnik), Leki ziołowe Panacea (kwartalnik).
Literatura uzupełniająca:
1. Proekologiczne źródła energii odnawialnej. 2002. Lewandowski W.M., Wyd. Naukowo-Techniczne Warszawa;
2. Rośliny energetyczne. 2003. Pod red. Kościka B. Wyd. AR w Lublinie;
3. Biopaliwa. 2003. Pod red. Gradziuka P. Wyd. WIEŚ JUTRA Sp. z o. o.
4. Uprawa wierzby krzewiastej (Salix) na cele energetyczne alternatywą dla spalania słomy i zachowania żyzności gleby. 2007. Harasimowicz-Hermann G., Hermann J., Wyd. Uczelniane UTP w Bydgoszczy
5. DYREKTYWA 2001/77/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 27 września 2001 r. w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych;
6. DYREKTYWA 2003/30/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY UE z dnia 8 maja 2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych;
7. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla biokomponentów oraz metod badań jakości biokomponentów. Dz.U. 2005 nr 218 poz. 1845
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: