Podstawy gleboznawstwa 04-ZIF-PGL-SP2
Wykłady:
Gleba jako układ trójfazowy, czteroskładnikowy i podłoże dla roślin oraz środowisko życia mikroorganizmów mezo i makrofauny. Funkcje gleby w ekosystemie. Zasoby glebowe Polski i świata. Kryteria podziału gleb: gleby mineralne, organiczne, organiczno-mineralne. Powstawanie gleb, procesy glebotwórcze, czynniki glebotwórcze, skały macierzyste gleb, minerały skało i glebotwórcze, morfologia profilu glebowego, poziomy diagnostyczne gleb mineralnych. Klasyfikacja bonitacyjna gleb, systematyka gleb Polski. Wpływ składu granulometrycznego gleb na cechy użytkowe. Swoiste i nieswoiste substancje organiczne, budowa koloidalna próchnicy, rola próchnicy w glebach. Odczyn gleb, przyczyny i skutki zakwaszania gleb. Alkalizacja gleb. Rola wapnia w glebach. Właściwości sorpcyjne gleb. Roztwór glebowy i faza gazowa gleby. Porowatość, gęstość właściwa i objętościowa, lepkość, plastyczność, zwięzłość, pojemność powietrzna gleby. Woda w glebie, siły wiązania w glebie i dostępność dla roślin.. Wpływ czynników atmosferycznych, w tym opadów na kształtowanie właściwości gleb. Żyzność, urodzajność, zasobność i produkcyjność gleb. Jakość gleb w aspekcie wpływu czynników antropogenicznych. Właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne gleb jako wyznacznik produkcji zielarskiej.
Ćwiczenia:
Minerały skałotwórcze i skały glebotwórcze. Uziarnienie gleby. Formy związków wapniowych w glebie. Struktura gleb mineralny i organicznych. Współczynnik filtracji i właściwości wodne gleb. Zasolenie gleb. Próchnica w glebie. Kwasowość i określanie potrzeb wapnowania gleb. Właściwości sorpcyjne gleb. Podstawowe właściwości fizyczne gleby. Cechy morfologiczne gleb. Genetyczna i gleboznawczo-rolnicza systematyka gleb Polski. Procesy glebotwórcze. Opracowanie optymalnych podłoży dla roślin zielarskich w oparciu o właściwości fizyczne i chemiczne gleb.
Koordynatorzy przedmiotu
Efekty kształcenia
Student zna podstawową terminologię dotyczącą gleby. Posiada podstawową wiedzę o środowisku glebowym i zróżnicowaniu przestrzennym pokrywy glebowej. Zna i rozumienie mechanizmy powstawania gleb. Zna czynniki środowiskowe kształtujące zasobność, żyzność i urodzajność gleb, ich przydatność agrotechniczną oraz podstawowe metody i narzędzia stosowane w ich określaniu. Zna i rozumie zasady nawożenia i uprawy roślin leczniczych oraz metody suszenia, przechowywania surowców zielarskich. Potrafi pobierać próbki oraz posługiwać się metodami stosowanymi w opisie profilu glebowego i na tej podstawie określić typ, podtyp, rodzaj i gatunek gleby w terenie, nadać klasę bonitacyjną oraz ustalić kompleks rolniczej przydatności gleby. Potrafi zastosować podstawowe metody analizy właściwości fizycznych, fizykochemicznych i chemicznych gleb oraz przeprowadzić interpretację uzyskanych wyników (uziarnienie, pH, zawartość próchnicy, węglanów, właściwości sorpcyjne, gęstość, porowatość, srtuktura). Umie przeprowadzić analizę procesów zachodzących w glebie oraz interpretuje zjawiska wpływające na wielkość i jakość produkcji zielarskiej i stanu środowiska przyrodniczego. Umie ocenić złożoność i wieloczynnikowość środowiska glebowego, zdaje sobie sprawę z ryzyka wprowadzanych w nim zmian, w szczególności z prowadzonej działalności rolniczo-zielarskiej. Jednocześnie ma przekonanie o konieczności prowadzenia działalności rolniczo-zielarskiej i jej optymalizacji mając na uwadze zarówno dbałość o wielkość produkcji jak i stan środowiska. Jest wytrwały i sumienny, potrafi pracować samodzielnie oraz stanowić część zespołu lub go organizować. Jest przygotowany do prowadzenia prac związanych z oceną stanu środowiska glebowego oraz rozwiązywaniem problemów ograniczających tempo i wielkość produkcji roślinnej spowodowanych zaburzeniami w tym środowisku. Jest gotów do oceny skutków wykonywanej działalności rolniczo- zielarskiej, dla środowiska.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. 2004. Badania ekologiczno--gleboznawcze. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
2. Zawadzki S. 1999. Gleboznawstwo. Wydanie IV. PWRL. Warszawa.
3. Mocek A., Drzymała S., Maszner P. 2000. Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR, Poznań.
Literatura uzupełniająca:
1. Namieśnik J., Łukasiak J., Jamrógiewicz Z.1995. Pobieranie próbek środowiskowych do analizy. PWN. Warszawa.
2. Praca zbiorowa. 2011.Systematyka gleb Polski. Roczniki Gleboznawcze. Tom XL, z.3/4.
Więcej informacji
Dodatkowe informacje (np. o kalendarzu rejestracji, prowadzących zajęcia, lokalizacji i terminach zajęć) mogą być dostępne w serwisie USOSweb: